Hoewel het aantal bedrijven met een RI&E is gestegen naar 64%, scoort 1 op de 3 nog onvoldoende op kwaliteit. Dit komt veelal door onvoldoende kennis over wet- en regelgeving. Bedrijven met een goed uitgevoerde RI&E blijken betere arbeidsomstandigheden te bieden
Cijfers ARBO in bedrijf
De monitor "Arbo in bedrijf" geeft cijfermatig inzicht in naleving van preventie in arbeidsomstandigheden. In 2 jaar werden zo’n 1.700 bedrijven bezocht om het arbobeleid onder de loep te nemen. Met deze representatieve steekproef werden de resultaten landelijk vertaald naar de soorten werkgevers (circa 350.000) en werknemers (circa 8,5 miljoen). De monitor geeft zo een objectief beeld over de ARBO naleving.
Vergeleken met de vorige monitor is het % werkgevers met een RI&E, oftewel een risico-inventarisatie en -evaluatie, is gestegen naar 64 procent (t.o.v. de circa 50 procent daarvoor). Ook positief is dat nu 88% van de werknemers bij een bedrijf werkt met een RI&E heeft. Alleen de kwaliteit van RI&E’s laat nog wel te wensen over. Bij ongeveer 1 op de 3 organisaties en bedrijven is dit nog onder de maat. De Inspectie constateert een causaal verband tussen het ontbreken van een RI&E en te weinig kennis van wet- en regelgeving. Verder bleek het hierbij zorgelijk dat werkgevers minder voorlichting geven en minder toezien op de naleving van instructies en voorschriften.
ARBO en RI&E in de praktijk
Wat blijkt nu? Bedrijven met een goede RI&E doen het beter op het gebied van gezond en veilig werken ten opzichte van bedrijven die geen of een kwalitatief onvoldoende RI&E hebben. Werkplekken behoeven in de weerbarstige praktijk regelmatige controle op risico’s. Zijn deze doorlopend nog voorzien van de juiste maatregelen?
Door risico’s afdoende te beoordelen identificeer je bovendien nieuwe gevaren. En ben je beter in staat om passende maatregelen te nemen. Wanneer je in kaart krijgt wat de risico’s zijn dan kun je deze ook doelgerichter aanpakken en zo de kans op ongelukken en klachten sterk verkleinen. Dit proces resulteert in een vermindering van verzuim, efficiënter werken en gemotiveerde werknemers. Zet hiervoor deze 1e stap en download de handige en complete veiligheidschecklist en ontdek in 1 minuut of jij en je team veilig en goed voorbereid zijn.
Wat is een RI&E?
Een RI&E vormt dus een belangrijk instrument voor bedrijven om de veiligheid en gezondheid te kunnen waarborgen. Als werkgever ben je bovendien verplicht om een RI&E uit te voeren en maatregelen te nemen om risico’s te beheersen. Maar wat houdt een RI&E precies in en waarom is het zo belangrijk?
In een RI&E leggen werkgevers vast met welke arbeidsrisico's hun werknemers te maken kunnen krijgen. En welke maatregelen nodig zijn om deze risico's te voorkomen of te verminderen. Het is belangrijk om dit in kaart te brengen, zodat de werkgever maatregelen neemt en werknemers gezond en veilig kunnen werken. Maar niet alle RI&E's worden goed uitgevoerd; een derde scoort onvoldoende op kwaliteit.
Bij een RI&E ga je samen met je medewerkers alle mogelijke risico’s op de werkvloer in kaart brengen. Denk hierbij aan fysieke gevaren, zoals gladde vloeren of gevaarlijke machines, maar ook aan psychosociale risico’s, zoals werkdruk of pestgedrag. Het is belangrijk om elk potentieel risico nauwkeurig te documenteren en te evalueren.
Evalueren en prioriteren risico's
Na het inventariseren van de risico’s is het tijd voor de evaluatie. Hierbij wordt gekeken naar de ernst van elk risico en de kans dat het zich voordoet. Op basis van deze evaluatie kan een prioriteitenlijst worden opgesteld, zodat de meest urgente risico’s als eerste aangepakt kunnen worden. Meer hierover lees je in dit blogfrisse-blik-op-veiligheid-download-onze-checklist/
Plan van aanpak
Na het inventariseren, evalueren en treffen van maatregelen is het zaak om een plan van aanpak op te stellen om de risico’s te beperken. Dit kan variëren van het aanpassen van werkprocessen tot de PBM's of persoonlijke beschermingsmiddelen te updaten. Het is belangrijk om de betrokken medewerkers hierbij te raadplegen en samen te werken aan oplossingen.
Dit plan geeft weer hoe de risico’s worden beheerst en welke maatregelen er genomen zijn. Door preventie en controle creëer je een veilige en op termijn een meer productieve werkomgeving in een veiliger en gezonder werkklimaat. Daarnaast bevat het plan een overzicht van de deadlines en verantwoordelijkheden. Meer over het borgen van de hierbij benodigde organisatie cultuur en veiligheid en gezondheid in het werk lees je in dit blog.
Continu proces
Een RI&E is geen eenmalige actie, maar een continu proces. Het is belangrijk om regelmatig de inventarisatie te herzien en te actualiseren. Nieuwe risico’s kunnen immers ontstaan door bijvoorbeeld veranderingen in de werkprocessen of nieuwe technologieën. Door periodiek de RI&E te updaten, blijft de veiligheid en gezondheid op de werkvloer gewaarborgd.
Door alle risico’s zorgvuldig in kaart te brengen en passende maatregelen te nemen, zorg je ervoor dat jouw medewerkers veilig en gezond kunnen werken. Door de RI&E periodiek te herzien en bij te werken, maak je dit een dynamisch levendig proces waarin je altijd up-to-date blijft met mogelijke risico’s die tijdig zijn te identificeren.
Documentation beats conversation
Het thema veilig werken blijkt dikwijls van levensbelang, vooral in meer risicovolle sectoren zoals de bouw en industrie. Jaarlijks gebeuren er duizenden ongevallen, vaak veroorzaakt door valpartijen en het gebruik van machines of voertuigen. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor duidelijke veiligheidsvoorschriften, goede scholing en passende beschermingsmiddelen. Werknemers spelen ook een rol door de regels te volgen en veiligheidsuitrusting te dragen. Preventie en voldoende bewustzijn zijn doorslaggevend om het aantal ongevallen te verminderen.
De Monitor Arbeidsongevallen 2023 laat een zorgwekkend aantal werkongevallen zien met 2.386 slachtoffers waarvan 69 met dodelijke afloop. Vooral in sectoren zoals bouw, logistiek en industrie gebeuren veel incidenten. Dit rapport van de Arbeidsinspectie benadrukt dat werkgevers proactief moeten zijn in het voorkomen van ongevallen. Het nemen van preventieve maatregelen, zoals goede training en het onderhoud van veiligheidsapparatuur is essentieel om de veiligheid te waarborgen. Veilig kunnen werken is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, zowel voor werkgevers als werknemers.
Arbeidsongevallen naar oorzaak
Het voldoende voorkomen van arbeidsongevallen blijkt nog steeds een flinke uitdaging. Veel incidenten gebeuren in sectoren als bouw, logistiek en transport, waarbij vooral tijdelijke werknemers een verhoogd risico lopen. Het meest voorkomende ongevalstype was 'vallen' (35 procent), gevolgd door 'in contact met arbeidsmiddel of object' (26 procent), 'door iets geraakt' (20 procent) en 'ongeluk met voertuig of rijdend werktuig' (10 procent). Dit materiaal bevat vaak vorkheftrucks/pallethefwagens en verschillende soorten ladders.
Het blijkt dat het essentieel is dat werkgevers regelmatig veiligheidsprocedures controleren en medewerkers goed instrueren over het gebruik van beschermingsmiddelen. Het doel van dit onderzoek is voorkomen van arbeidsongevallen door middel van informatie over kenmerken van ongevallen en interventies gericht op het vergroten van veiligheid op de werkvloer. Via de monitorrapportage kunnen we gezamenlijk beter leren van ongevallen en zo beter te kunnen bijdragen op het terrein van de preventie.
Bron: Monitor arbeidsongevallen 2023 Arbeidsinspectie
Werkgevers zijn verplicht om ongevallen met letsel of ziekenhuisopname te melden aan de Arbeidsinspectie. Jaarlijks ontvangt de Arbeidsinspectie tussen de 3.500 en 4.500 meldingen van ongevallen. Met deze informatie wordt jaarlijks een monitorrapportage opgesteld om te kunnen leren van ongevallen.
Het ongevalsonderzoeken dat over 2023 is afgerond laat zien dat bijna één vijfde van de ongevallen resulteerde in blijvend letsel en bij 3% kwam het slachtoffer te overlijden. Mannen zijn relatief vaker slachtoffer dan vrouwen, ook na correctie per sector. Oudere werknemers (55+) lopen eveneens een verhoogd risico op arbeidsongevallen, maar in sommige sectoren zijn juist jongeren (<25) vaker betrokken bij ongelukken. De Monitor Arbeidsongevallen draagt hiermee bij aan het vergroten van kennis over arbeidsveiligheid en incidenten onder kwetsbare groepen.
RI&E kennis PBM en borgen benodigde proces
Veiligheid op de werkvloer is essentieel om ongelukken te voorkomen en een gezonde werkomgeving te garanderen. Regelmatig risico’s inventariseren en maatregelen, zoals het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen en duidelijke instructies. Denk ook aan controle en onderhoud van brandblussers en EHBO-koffers, en train medewerkers in het veilig omgaan met machines plus het preventief denken en handelen. Door preventie en controle creëer je een veilige en op termijn een meer productieve werkomgeving in een veiliger en gezonder werkklimaat.
Een veilige werkplek begint bij goede voorbereiding en duidelijke richtlijnen. Werkgevers moeten risico’s op de werkvloer in kaart brengen en maatregelen treffen om ongevallen te voorkomen. Het gaat daarbij niet alleen om het voorzien in kennis en het verstrekken van de juiste beschermingsmiddelen, maar ook om regelmatig onderhoud. Door werknemers goed op te leiden en veiligheidsprocedures te volgen, kunnen risico’s aanzienlijk worden verminderd. Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel werkgever als werknemer.