Als BHV of EHBO-verantwoordelijke en/of als actieve sporter is het belangrijk om snel en adequaat te kunnen reageren op blessures. In dit blog de belangrijke aandachtspunten bij de inzet van de Instant Ice Coldpack als praktisch hulpmiddel. Ook de beter bekende Hot Cold packs komen aan bod.
Ice Coldpack: bij pijn en zwelling directe eerste hulp
In dit artikel leggen we uit waarom een cool pack effectief is bij het verlichten van pijn en zwelling bij diverse blessures en letsels en hoe je de Instant Ice Coldpack het beste kunt gebruiken. Denk hierbij aan een verstuikte enkel, verzwikking, verrekking of ontwrichting, kneuzing, bloeduitstorting, kramp of kiespijn.
Wat is een Instant Coldpack?
Een Instant Coldpack (ook wel coolpack of icepack) is een koud kompres voor eenmalig gebruik dat direct zonder vriezer kan worden ingezet. Door simpelweg in het pack te knijpen, wordt een chemische reactie geactiveerd die onmiddellijke koeling biedt. Instant cold packs bevatten doorgaans 2 compartimenten: een met water en een met een chemische stof zoals ammoniumnitraat, calciumammonium nitraat of ureum. Wanneer het watercompartiment bij het inknijpen wordt gebroken, mengt het water zich met de chemische stof, wat een endotherme reactie veroorzaakt die warmte absorbeert en de pack snel afkoelt.
De coldpack kan – in combinatie met een theedoek, washandje of handdoekje – direct op de pijnlijke plek gelegd worden. Een instant coldpack blijft 20 to 25 minuten ijskoud (afhankelijk van het formaat en de omgeving) en kan eenmalig gebruikt worden.
Wanneer je deze blessures oploopt, reageert je lichaam door bloed naar het beschadigde gebied te sturen. Dit veroorzaakt zwelling, roodheid en pijn. Door een koelpack te gebruiken, vernauwen de bloedvaten zich, waardoor de bloedtoevoer naar het beschadigde gebied afneemt. Dit heeft de volgende voordelen:
- Ontzwelling: Door de verminderde bloedtoevoer neemt de zwelling af.
- Pijnstilling: Kou heeft een verdovende werking, waardoor de pijn vermindert.
- Beperking van ontstekingen: Koeling helpt om ontstekingen te verminderen.
Dit maakt de Instant Ice Coldpack dan ook ideaal voor situaties waarin deze directe verkoeling nodig is, zoals bij spierblessures of oververhitting. De Ice Coldpack wordt vaak ingezet voor het zo snel mogelijk ontzwellen van letsels aan ledematen, met name verstuikingen, verzwikkingen, ontwrichtingen en kneuzingen. Zo wordt hierbij ook de pijn verlicht.
Voordelen Instant Ice Coldpack
- Directe koeling: Geen vriezer nodig; altijd klaar voor gebruik.
- Pijnverlichting: De kou heeft een verdovende werking, wat pijn vermindert.
- Zwelling verminderen: Koeling helpt om zwelling en ontstekingen te beperken.
- Handzaam: Compact en lichtgewicht, gemakkelijk mee te nemen in een EHBO-kit.
Lichaamsdeel verzwikt? Pas dan de RICE methode toe:
- Rust: het ledemaat rust geven
- IJs: minimaal 10 minuten koelen
- Compressie: druk geven
- Elevatie: hoog houden/leggen van geblesseerde ledemaat
Koelen is de eerste hulp die je verleent bij kneuzingen, verstuiking, verrekking en scheuren van pezen of spieren. Het koelen kan met stromend water of met een ice-pack. Koel je met puur natuurlijk gevormd ijs dan dient er (hoe dan ook) altijd voldoende doek tussen de huid en het ijs te zitten zit om bevriezing van de huid te voorkomen. Koelen doe je minimaal 10 minuten en maximaal 20 minuten.
Zorg er daarnaast voor dat de aangedane ledemaat de eerste 24 uur rust krijgt. Je kan ook een drukverband of ideaal zwachtel aanbrengen. Hiermee kun je het lichaamsdeel ondersteunen, onbeweeglijk maken en druk geven op de zwelling. Ook is het belangrijk dat je het lichaamsdeel hoog houdt, dat wil zeggen, hoger dan de normale stand
Belangrijke punten bij gebruik Instant Cold packs
- Knijp stevig in het pack om de interne chemische reactie te starten.
- Schudden: Schud het Ice Cold pack enkele seconden om de inhoud goed te mengen.
- Aanbrengen: Plaats het pack, gewikkeld in een doek of handdoek, op het getroffen gebied.
- Duur: Laat het pack 15-20 minuten op de plek liggen. Herhaal indien nodig na een pauze
- Eenmalig gebruik: Instant Coldpacks zijn bedoeld voor eenmalig gebruik; hergebruik wordt afgeraden.
- Opslag: Bewaar op kamertemperatuur, buiten het bereik van kinderen.
- Waarschuwing: Bij onverhoopt contact met de inhoud (alleen bij scheuren en/of een lek in de Coldpack) de huid gedurende 15 minuten met water spoelen en bij inname onmiddellijk medische hulp inschakelen.
Instant Coldpacks en Hot Colds packs - Het verschil
Behalve instant coldpacks zijn er ook herbruikbare Hot Cold packs beschikbaar. Deze kunnen zowel in de vriezer worden gekoeld als in warm water worden verwarmd, afhankelijk van de behoefte inzetbaar voor een warme en koude toepassing.
Koud verlicht het de pijn bij zwellingen, kneuzingen en lichte ontstekingen aan spieren of gewrichten. Indien warm gemaakt verlicht het spierpijn, krampen, menstruatiepijn, nek- en rugklachten. Het kompres kan hergebruikt worden voor warme en koude toepassing. Je kunt hot/cold packs inzetten bij:
- Oppervlakkige 1e graads brandwonden of schaafwonden. Bij 2de of 3de graads brandwonden of bij diepe schaafwonden is dit echter wel af te raden (onhygiënisch met kans op infecties). Bij oppervlakkige wonden kan een koud hot cold pack zorgen voor pijnverlichting.
- Ook bij kneuzingen en bloeduitstortingen kan dit verlichting bieden. Door de hot cold pack kan zwelling worden tegengegaan. Gebruikt dit daarom z.s.m. na het oplopen van de kneuzing of bloeduitstorting.
- Verstuikingen en verrekkingen kunnen pijnlijk zijn. Een hot/cold pack zul je in 1e instantie koud inzetten om zwelling en stijfheid te voorkomen. Bij een verstuiking of verrekking die je al iets langere tijd hebt kan het juist heel fijn voelen om een warm hot/cold pack te gebruiken voor pijnverlichting en meer souplesse bij het bewegen.
- Een hot/cold pack is prima in te zetten bij diverse soorten pijn. Denk aan kiespijn maar ook aan pijn bij kramp, spierpijn of over vermoeide spieren. Zowel een warm als koud pack kan verlichting geven. Dit is afhankelijk van de situatie maar ook van wat je als prettig beleeft. Koud en warm afwisselen of bevordert bovendien de bloedsomloop.
Een Coldpack is geschikt voor o.a. hematomen, verstuikingen, trauma’s, blessures, hyperthermie en alle andere gevallen waar koeling van een lichaamsdeel vereist is. Voor sporters kan een Coldspray ook een handige aanvulling zijn voor snelle verlichting.
Het voordeel van de instant Ice Cold pack is dat er geen vriezer vooraf nodig is. Deze cold packs zijn vooral onmisbare hulpmiddelen voor direct beschikbare pijnverlichting (waarbij er verder geen vriezer of waterkoker in de buurt is) en het verminderen van zwelling bij blessures. Ze zijn eenvoudig in gebruik en zijn door het compacte formaat ideaal voor in elke EHBO koffer voor de sportbranche of EHBO-tas.