Een tourniquet is een knelverband dat om een arm of been aangelegd wordt. Zo kunnen ernstige bloedingen gestopt worden. Het tourniquet kan in deze situatie uitkomst bieden totdat professionele medische hulp arriveert of kan worden bereikt.
Tourniquet levensreddend bij ernstige bloedingen
Het tourniquet vormt een belangrijk EHBO instrument om ernstige bloedingen te stoppen. Het tijdig stelpen van een bloeding met een tourniquet kan levens redden. Bij een slagaderlijke bloeding stroomt helderrood bloed in grote hoeveelheden uit een wond. Hierdoor verliest een slachtoffer in korte tijd veel bloed.
Bij veel bloedverlies kan een slachtoffer in shock raken. Bij shock voelt een slachtoffer zich ellendig, ziet er slecht uit en er ontstaat een vale huidskleur. Het slachtoffer is koud en klam/zweterig, dorstig en onrustig, slap en krachteloos. Het slachtoffer wordt steeds suffer, waarna vervolgens het bewustzijn verdwijnt. Vermoed je dat iemand in shock raakt? Handel dan als volgt:
- Laat 1-1-2 bellen of bel zelf 1-1-2 en zet de telefoon op luidspreker.
- Zorg dat het slachtoffer met zo min mogelijk inspanning gaat liggen. Het slachtoffer mag niet staan of zitten.
- Bescherm het slachtoffer tegen afkoelen.
Bron: Oranje Kruis Torniquet Tutorial
Wanneer is een tourniquet knelverband nodig?
Als het niet lukt om een ernstige bloeding te stoppen, kan het slachtoffer komen te overlijden. Een tourniquet kan in deze situatie voorkomen dat de persoon doodbloedt. Het is daarom sterk aanbevolen om een tourniquet in huis te hebben. Nadat de tourniquet is aangebracht, moet de gewonde zo snel mogelijk naar het ziekenhuis worden vervoerd voor verdere behandeling.
Het tourniquet is gemaakt van solide materiaal. De steel is veelal van een massief metaal gemaakt. Ook beschikt een tourniquet over een brede band, zodat schade aan weefsel en zenuwen zoveel mogelijk beperkt wordt. Met de speciale klip kan deze vlot worden aangelegd om de impact van de bloeding te minimaliseren zonder nevenschade.
Bloeding behandelen met een tourniquet
Wanneer je een slagaderlijke bloeding wilt stelpen, is het altijd van belang om net boven de wond een tourniquet aan te brengen en deze twee keer strak om het arm of been heen te draaien. Vervolgens draai je de tourniquet aan, zodat deze goed strak komt te zitten en de bloeding stopt. Een tourniquet is speciaal ontworpen om effectief en veilig bloedingen te stoppen. De belangrijkste eigenschappen op een rij:
- Sterk en duurzaam materiaal: De steel van een tourniquet is gemaakt van massief metaal dat bestand is tegen extreme temperaturen en niet buigt of breekt.
- Brede band: De brede band minimaliseert schade aan weefsels en zenuwen, wat cruciaal is voor het voorkomen van complicaties.
- Snel en efficiënt aan te brengen: Dankzij een speciale klip kan het tourniquet eenvoudig worden bevestigd zonder een gesp, wat kostbare tijd bespaart.
- Schadebeperking: Door de doordachte constructie kan een tourniquet effectief werken zonder verdere schade aan te richten.
Slagaderlijke bloeding.
Dit is te herkennen aan helder, pulserend bloed dat in grote hoeveelheden uit een wond stroomt. Zo’n bloeding kan snel leiden tot levensbedreigend bloedverlies. In deze noodsituaties:
- Voorkomt het instrument dat een slachtoffer in nood doodbloedt.
- Stabiliseert dit de situatie totdat professionele medische hulp beschikbaar is.
Hoewel je hoopt het nooit nodig te hebben is het zeker aan te raden om er eentje in huis te hebben. De gewonde moet na het aanbrengen zo snel mogelijk naar het ziekenhuis vervoerd worden, zodat hij of zij daar verder kan worden behandeld (lees meer in de FAQ's en klik op de vragen voor de antwoorden). Je hoopt een tourniquet natuurlijk nooit nodig te hebben, maar wanneer je er echt eentje nodig hebt kan dit belangrijke EHBO hulpmiddel ook echt het verschil maken.
Veelgestelde vragen FAQ's
Wat zijn de bijzondere aandachtspunten met een tourniquet?
Het correct aanleggen van een tourniquet kan levensreddend zijn bij ernstige bloedingen. Echter, onjuist gebruik kan leiden tot complicaties zoals zenuw- en weefselschade. Het is daarom essentieel om te weten hoe en wanneer een tourniquet moet worden toegepast en om na het aanleggen direct medische hulp in te schakelen. Training en oefening zijn cruciaal om de risico's te minimaliseren en de effectiviteit te waarborgen.
Hoe leg ik een tourniquet correct aan?
Plaats het tourniquet ongeveer 5 tot 7 centimeter boven de wond, maar niet over een gewricht. Trek de band strak aan totdat de bloeding stopt en bevestig de band met de daarvoor bestemde sluiting. Noteer het tijdstip van aanbrengen, zodat medische hulpverleners weten hoe lang het tourniquet al zit.
Hoe lang mag een tourniquet blijven zitten?
Een tourniquet mag niet langer dan twee uur blijven zitten om weefselschade te voorkomen. Het is essentieel om na het aanbrengen zo snel mogelijk professionele medische hulp in te schakelen.
Wat zijn de risico's van het gebruik van een tourniquet?
Hoewel een tourniquet levensreddend kan zijn, bestaat het risico op schade aan weefsels en zenuwen door het afknellen van de bloedtoevoer. Daarom moet het gebruik ervan beperkt blijven tot situaties waarin andere methoden om het bloeden te stoppen niet effectief zijn.
Kan ik een geïmproviseerd tourniquet gebruiken als er geen professionele beschikbaar is?
Ja, in noodsituaties kunt u een geïmproviseerd tourniquet maken met materialen zoals een riem of een stuk stof en een stevig voorwerp als windlass (bijvoorbeeld een stok). Het is echter belangrijk om te weten hoe dit correct te doen om verdere schade te voorkomen.
Hoe gebruik je een tourniquet bij een slagaderlijke bloeding?
Volg deze stappen om een slagaderlijke bloeding met een tourniquet te behandelen:
- Druk op de wond: Lokaliseer de wond en voer directe druk uit om het bloedverlies tijdelijk te verminderen.
- Plaats het tourniquet:
- Houd het klittenband naar buiten gericht.
- Bevestig de band strak rondom het lichaamsdeel, net boven de wond (ongeveer 5-6 cm).
- Zorg ervoor dat het tourniquet niet op een gewricht of de wond zelf wordt aangelegd.
- Draai de beugel aan: Gebruik de beugel van het tourniquet om het strak aan te draaien totdat de bloeding volledig stopt.
- Zet de beugel vast: Beveilig de beugel door deze door de daarvoor bedoelde lus te halen.
- Fixeer de band: Bevestig het resterende klittenband om te voorkomen dat het tourniquet loskomt.
- Schakel medische hulp in: Neem direct contact op met 112 en zorg ervoor dat het slachtoffer zo snel mogelijk naar het ziekenhuis wordt vervoerd.
Zorg ervoor dat je een tourniquet in je EHBO-uitrusting hebt voor noodsituaties.