Wat is het doel van de verbandschaar?
Zoals de naam al doet vermoeden, is een verbandschaar een speciaal medisch instrument voor het knippen van zwachtels. Het verwijderen van zwachtels door ze met een verbandschaar af te knippen is echter maar een van de toepassingsgebieden. Een verbandschaar wordt ook gebruikt om door kleding heen te knippen die niet afneembaar is bij een werkongeval, een verkeersongeval, …. Zo kunnen bijvoorbeeld gewonde lichaamsdelen na een ongeval zo snel mogelijk worden blootgelegd om de omvang en de aard van de wond te kunnen zien en de eerste zorgen toe te dienen. De verbandscharen zijn verkrijgbaar in talrijke uitvoeringen, van standaard tot professioneel met verschillende lengtes, volledig van metaal, met kunststof handgrepen, in rechte of haakse uitvoering.
De belangrijkste kenmerken van een verbandschaar
Een verbandschaar is wel degelijk een onmisbaar onderdeel van elke EHBO-doos. Deze schaar is een hoekschaar, met de stompe punt op het ondermes, die helpt bij het knippen van het verband zonder de huid te beschadigen. Verbandscharen zijn populair alle ziekenhuizen en zorginstellingen, omdat ze ontworpen zijn om het verband veilig van de huid af te halen om het gemakkelijk te kunnen knippen. Het is ook een belangrijk instrument voor de fysiotherapeut en de orthopedist. Zij moeten regelmatig verbanden aanleggen of losmaken.
Het ondermes van de schaar is langer en gaat gemakkelijk onder het verband door. De stompe punt van de schaar voorkomt dat er per ongeluk letsel ontstaat en maakt het verwijderen van het verband eenvoudig, glad en snel. De schaar tilt het verband veilig van de huid af om het gemakkelijk te kunnen knippen. Een goede verbandschaar zorgt dat verbandverwijdering eigenlijk makkelijker wordt. Vooral in woon- zorginstelling waar dagelijks wonden verzorgd moeten worden bij oudere en kwetsbare mensen zijn goede verbandscharen belangrijk. Ze maken het mogelijk om zelf strak gewikkelde verbanden op een professionele manier door te knippen zonder de patiënt pijn te doen. Meestal gebruiken ze daar ook professionele verbandscharen die zowel gedesinfecteerd als gesteriliseerd kunnen worden.
De technische kenmerken van de verbandschaar
- de bladen van een verbandschaar zijn meestal gemaakt van inox voor een lange levensduur
- ook non-ferro materialen en harde metalen of legeringen kunnen worden gebruikt.
- een verbandschaar moet aanwezig zijn in elke EHBO-doos
- ze schaar kan door doek, kunststof en metaal en eventueel door dunne gips snijden
- ze heeft gekartelde bladen dier het niet-slippend knippen mogelijk maken
- ze zijn meestal volledig autoclaveerbaar zoals de meeste professionele medische instrumenten
- de verbandscharen zijn meestal verkrijgbaar met voorgevormde handgrepen in verschillende kleuren
- de handgrepen zijn van plastic of metaal
Gebruik van de verbandschaar
Verbandscharen worden meestal gebruikt
- om door de op maat gemaakte zwachtels heen te snijden
- om door medisch gaas te snijden
- om het al aanwezige verband door te snijden
Een verbandschaar wordt ook vaak een Listerschaar genoemd
De Listerschaar, genoemd naar de uitvinder de arts Baron Joseph Lister, is de klassieke verbandschaar. Dr. Joseph Lister was een Britse chirurg wiens belangrijkste prestatie zijn werk over antiseptica was, waarmee hij de basis heeft gelegd voor de moderne steriele chirurgie. De Listerschaar was ook een van de belangrijke instrumenten dat hij als eerste gebruik om steriel te werken tijdens operaties, bij het verwijderen van verbanden en doeken die gebruikt werden om het bloed te stelpen.
De professionele verbandscharen worden in elk ziekenhuis en in elke dokterspraktijk gebruikt. Verbandscharen hebben enkele bijzondere kenmerken vergeleken met conventionele scharen. Beide uiteinden van de schaarbladen zijn stomp bij de verbandschaar. Het bovenste schaarblad is korter dan het onderste schaarblad en is naar de snijkant toe afgerond. Het onderste scheerblad is zijdelings verdikt en afgeplat. Het onderste, afgeplatte scheerblad kan dus zonder risico op letsel onder een verband of kledingstuk worden geschoven en de stof kan worden doorgesneden. Om voldoende ruimte te hebben om zich tijdens de knipbewegingen naar de patiënt toe te bewegen, zijn de handgrepen van de verbandschaar ongeveer dertig graden naar boven gekanteld in de richting van de schaarmessen. De handgrepen wijzen daarom diagonaal naar boven, terwijl het onderste scheerblad plat ligt. De scharen bestaan in lengtes van ongeveer 110 tot 200 mm. Professionele verbandscharen zijn volledig gemaakt van inox en kunnen chemisch of in een autoclaaf worden gesteriliseerd.
Professionele verbandscharen van gesmeed inox zijn relatief duur. Als je echter nog steeds een verbandschaar voor je medicijnkastje of verbanddoos wilt aanschaffen, kun je een veel goedkopere verbandschaar kopen van geponst inox. Deze verbandscharen zijn meestal kort en voorzien van grijpgaten van geïnjecteerd plastic. Door de bredere kunststof ogen liggen deze scharen iets beter in de hand. Het snijvermogen is echter lager dan bij de lange verbandschaar vanwege de kortere handgrepen. Om de relatief dunne platen te verstevigen, zijn de gestanste verbandscharen voorzien van inkepingen in de lengterichting, zogenaamde kralen, die in de handgrepen en de bladen zijn gestanst. Hoewel deze inkepingen voor een zekere mate van stijfheid zorgen, kan het met deze schaar gebeuren dat bij het doorknippen van dik materiaal de schaarmessen uit elkaar vallen en het knippen niet meer mogelijk is. Daarom wordt ze niet gebruikt voor professioneel gebruik. Het is daarom nuttig om altijd een reserve-schaar bij de hand te hebben. De kwaliteit is echter perfect geschikt voor de medicijnkist of een EHBO-doos. Een goed voorbeeld van dit soort schaar is de HEKA-verbandschaar. De verbandschaar van Heka, ook te koop bij Arbowinkel.nl, is voorzien van kunststof handvatten. Bij deze schaar zijn de handvatten zelfs groter dan bij professionele Listerscharen. Het is nuttig om ze voor gebruik even te ontsmetten met alcohol of een ander ontsmettingsmiddel. Vanwege hun lage prijs is het niet nodig om ze steriel te maken na gebruik steriel te maken. Je kunt telkens een nieuwe schaar gebruiken. Een Heka verbandschaar kopen is absoluut geen grote investering. Je betaalt tussen de 2,5 en drie euro per stuk en je kunt ze in grote verpakkingen van 25 of meer bestellen. Het onderste oog is langwerpig zoals bij een huishoudschaar en geschikt voor twee vingers. De scharen hebben een totale lengte van veertien centimeter en zijn hebben een blauwe kleur. Een volledige verpakking, besteld bij arbowinkel.nl wordt gratis bij je thuis geleverd.
De verbandschaar niet gebruiken voor andere doeleinden
Het maakt niet uit welk type verbandschaar je kiest, de schaar moet altijd met zorg worden behandeld. Een belangrijk punt is om de schaar alleen te gebruiken voor het knippen van zwachtels of andere textielmaterialen. Als verbandscharen voor andere doeleinden worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het knippen van papier of karton, zullen ze snel stomp worden en zal het knippen van kleding en verbandmateriaal dan bijna onmogelijk zijn. Dit komt, omdat papier of karton veel harder is dan stof.
Onze conclusie
Voor jouw medicijnkastje of de EHBO-koffer op kantoor of op de werkvloer hoeft het niet per se een professionele verbandschaar te zijn. De goedkope verbandschaar met comfortabele kunststof handgrepen is perfect geschikt. Belangrijk zijn de schuine vorm gemaakt volgens de normen van de originele Listerschaar. De lange handgrepen zorgen voor moeiteloos en snel knippen.
Koop in eigen land
Het internet staat vol met testen, waarbij technische gegevens worden vergeleken, maar de producten worden zelden echt getest. Een verbandschaar koop je niet vanwege de visuele eigenschappen, maar voor de prijs-kwaliteitverhouding en de goede service van de winkel. Kopen in een erkende winkel betekent ook dat wat je koop ook voldoet aan de wettelijk opgelegde vereisten.
Dit is ook belangrijk voor de wettelijk verplichte EHBO-kisten op kantoor, de werkplaats... Naast een kant-en-klare pleister-set, een drukverband, fixatieverbanden, medische handschoenen, … moet ook de verbandschaar verplicht beschikbaar zijn in de EHBO-koffer. De professionele verkoper zal je de nodige informatie kunnen verstrekken. Je bent zeker dat de inhoud van je EHBO-koffer voldoet aan de wettelijke voorschriften. Wist u dat u ook voor brandblussers bij ons terecht kan?
